ZAM/AN

İnsan, yeryüzüne adımını attığı ilk andan itibaren büyük bir hikâyenin içine doğar.
Sadece insanın değil, her canlının, her nesnenin bu dünyada bir hikâyesi vardır.
İnsanın bazen kendi hayatını yeniden keşfetmesi gerekiyor diye düşünüyorum.
Hava durumundan, spordan, bir dizi ya da filimden, ünlülerden, sosyal medyada ki paylaşımlardan, siyasetten, paradan, ekonomiden, bir başkası hakkında konuşmak kolay...
Asıl zor olan ölümden bahsetmek!
Bir gün bu dünyada ki oynadığın filimde rolün bitecek ve asıl oyun ondan sonra başlayacak…
Bu nedenle bu dünyada geçirdiğiniz süreyi daha verimli kullanmak için ihtiyaç duyduğunuz motivasyonu sağlamak ve hayatın güzelliklerini yeniden keşfetmek adına yaşama tutkunuzu ateşlemek için bazen fırtınalardan geçmeniz gerekir.

Lütfen önce kendinizi düşünün, başkaları için karakterinizden ve ilkelerinizden ödün vermeyiniz. Aynı anda herkesi mutlu edemezsiniz. Denemeye çalıştıkça da kısır bir döngünün parçası olursunuz. İşin sonunda olan size olur, sonra demedi demeyin...
Kaçınılmaz sona geldiğiniz vakit, aklınızdan geçen son düşünceler ne büyük işler başardığınız değil ne güzel ilişkiler kurduğunuz olacak. Sevdiğiniz kadar sevildiğinizi de bilmek isteyeceksiniz. Bu yüzden ona göre davranmaya başlamalıyız.

Şu an önemli olan tek şey zaman. Bu yüzden geçmişe takılıp kalarak ya da sürekli geleceğinizi planlamaya çalışarak zamanını israf etmeyi bırakın. Geçmişi kontrol edemezsiniz ya da gelecekte neler olacağını tahmin edemezsiniz.
Bunu yapmaya çalışmak, yalnızca kontrol edebileceğiniz tek şeyi, yani sizi ortadan kaldırır. Anı yaşamaya bakınız...
Başkalarına en değerli şeyiniz olan zamanını veriniz. Onlara ayıracağınız her dakika, sonsuza dek sizinle beraber olacak anıları yaratmış olacaksınız. Unutmayın, para güzel anıları hiçbir zaman satın alamaz.

Yarını kim bilir sahi? Var mı alanı, satanı?
Örneğin ben: Zamanın içinde sıkışıp kaldım. Gelen günler, geçen günler... Ortada bir yerlerde duruyorum ve dokunamıyorum an'lara...
Dokunamıyorum zamana… Zaman ne çok şeyimi aldı oysa… Ne az şey verdi bana…
Haksız değilmiş küfürlü şiirler yazan şairler.
Haksız değilmiş hiç Can YÜCEL de... Neresinden tutarsam hayatın, elimde sapı kalıyor, elimde çöpü kalıyor. Bunca suç zamanın olamaz, bunca suç yazgının olamaz. Olsa olsa kendi suçumdur işlediğimden bile habersiz olduğum… Ya da ben suçtum işlendiğimden habersiz…
Konuşsak suç, sussak suç… İsyan neredeyse en büyük suç… Varsa yoksa sabır…
Sabret, şükret. Ediyoruz bakalım, ne olacaksa bilmiyoruz... Ya da olanlar oldu, farkına varamıyoruz…

Ne düşünüyorum biliyor musunuz dostlar?
İnsanlık gelişimde bir sıralama hatası yapmıştır: Hayvanlardan önce insanlar evcilleştirilmeliydi.
Düşünüyorum bazen, aklımıza gelebilecek evcil hayvanlar neler mesela?
İşte bunların binlerce yıldır türleri hep evcil kaldı. İnsan nasıl bir hayvandır ki, nesiller arasında böyle uçurumlar var? Biri can kurtarmak için çırpınıyor, öteki can almak için.
Biri yoksula dağıtıyor, diğeri yoksuldan bile çalıyor.

Yok dostlar yok, kirli dünyanın az ya da çok kirlenmiş/kirletilmiş insanları olarak, tüm kabahati ilk insanlara yüklüyorum kendimce. Nasıl bir tesellidir bu bilemem. Ama yaratılışına aykırı hareket eden tek canlının insanoğlu olması sadece benim düşüncem değil sanırım.

"Kendimi anlattığım zaman bile kendimden bir şey gizliydi bir yerlerde. Hislerimi, duygularımı, istediğim dünyayı cümle âleme, kendimi sadece kendime yazdım ben, bak şu mutluluğu bana yazmayan kaderin cilvesine…" demişim vaktiyle dostlar.
İyi demişim. Ama niye demişim o muallakta… “Gökyüzü altında söylenmemiş söz yoktur” demişler ya bende Güneşin altında söylenmemiş cümle kalmasın diye demişim demek ki…

Füruğ FERRUHZAD yaşasaydı kulaklarını çınlatırdım: "Hangi yaşta ölürsek ölelim söylenmemiş cümlelerimiz olacak." demişti.
Haklıymış. Ömür bitiyor, söylenmemiş cümleler bitmedi… Bitmeyecek de… Gerçi, başka bir düşünür de "Yeryüzünde söylenmemiş cümle yoktur" demişti. O da haklı. Ne bileyim işte, böyle ortaya karışık bir şeyler işte.

Bazen kelimeleri yanyana getirmek çok zor olabilir. Bir o kadar tehlikeli ve can alıcı ve hatta can yakıcı satırlar oluşturmaktan korkarız.
Kendi canımızın yanması değildir asıl mesele zira kendimizden geçmişizdir.
Karşımızdaki insanların canını yakmaktan ürkeriz. İşte bu hakikaten en zorudur ve kelimeler yetmez. Şebnem Ferah’ın o çok sevdiğim albüm başlığında dediği gibi ‘Kelimeler Yetmez’...
Ah, keşke yetse yetebilse şu kelimeler. Kelimelere bile hükmetmemiz bu derece zorken kimi anlar vardır. Zamanın durmasını arzu ettiğimiz, hiç bitmesin geçmesin büyüsü bozulmasın istediğimiz...
Ebedi olarak kalsın istediğimiz... Böyle anlarda aklıma Mevlana gelir, zamanın durmasına dair çok güzel bir cümle kurmuştur: “Peki zaman acının en derin yaşandığı anda dursaydı..."

İşte bu çoğumuzun aklına dahi gelmez. Acının en derin yaşandığı anda kimse gerekli sabrı bünyesinde barındırmadığı için o an zamanın durmasını istemez.
Çünkü bu durum bir mükâfat değil daha doğrusu bir ceza gibi gelir o insana. Ama hayat eğer zıtlıklardan mütevellit ise insan bunları da düşünmeli bence.

Yani Rahmetli Barış Manço gibi mi diyelim.
Zaman akmıyor sanki saatler durmuş bugün. Sonsuz yalnızlığımda bir tek sen varsın bugün... Anlıyorsun Değil Mi?

Ve ben naçizane zamanın durmasından yanlı olanların güruhunda değilim. Zaman akmalı hatta hiç durmamalı. Senle zamanda yürümek isteyen elinden tutar ya da omuz verir yürür. İstemezse kendi bilir zamanın gerisinde kalır. Ben ileriye bakıyorum. Kaç saatlik ömrüm kaldığını bilmediğiyim için…
İçerisinde zaman olmayan bir dolap olsaydı içerisine girdiğimizde tahminen çıkamamamız gerekirdi. Çünkü zaman olmadığı için canımızın istediği bir anda veya sıkıldığımız bir zamanda çıkamazdık. Eğer çıkabilseydik ne olurdu, dünyaya göre, dolaba girdiğimiz andan sonra, rastgele bir zamana mı geçerdik, yoksa girmemizle çıkmamız bir mi olurdu?..
Tabi ki böyle bir dolaba girme şansımız yoktur. Çünkü içerisinde zaman yoksa böyle bir dolapta yoktur. Var olan her şeyin bir zamanı vardır, zaman algısı değişkenlik gösterebilir (insan, ışık, ses vs.) lakin bana göre, bir şeyin var olması için zaman bir ihtiyaçtır…

Zaman hep ileri akıyor ve bunu doğuştan biliyoruz: Bebek doğup yaşlanıyoruz ve geçmişe dönüp hatalarımızı değiştirme şansımız bulunmuyor. Ayrıca geleceği bilmiyor, sadece geçmişi hatırlıyoruz ve iyisiyle kötüsüyle hep önümüzdeki maça bakmak zorunda kalıyoruz.

Hiçbir zaman olmayacağını da biliyorum!..
Fakat yine de, her şeye rağmen her şeyi sil baştan yaşayacağım bir hayat sunulsa.
Birde hayatın bir silgisi olsa da, tüm yaşanmışlıklarımı silsem, tekrar baştan yaşayabilsem… Bir yaprak gibi titreyen yüreğime, su serpebilecek pencereler açılsa... Karanlıklara düşen çığlıklarımın içine, tebessümlerin hâkim olduğu bir yaşam girebilse... Ah diye geçmişime bakıp da, nedenlerimle dolu hayatımı bir silebilsem.

Silsem silsem silsem, tüm gücümle, inatla silsem... İç çektiğim günleri, bir hayat silgisiyle yok edebilsem. Edebilir miyim acaba? Yerine yepyeni bir hayat çizsem kendime. Senaryosunu benim yazdığım bir hayat. Geçmişten gelen hiçbir hatanın içinde yer almadığı…
Bu hayatta her yediğim darbeyi, o silgimle yok edebilsem ne güzel olurdu. Yalnızlığıma davetiye çıkaran sancılı ağrılarımı dindirecek bir hayat…
Yok böyle bir hayat silgisi, evet biliyorum yok. Hiçbir zaman olmayacağını da biliyorum.
Hiç bir zamanda olmadı ki. Hiçbir zaman olmayacağını da biliyorum… Zaten biliyorum da öylesine demiştim zaten.
Bize düşen de acılarla, gözyaşı ve hüzünle boğuşmak kalacak, hızla akıp giden zaman içinde yuvarlanan hayatımızda…

Ayşe Kulin’in bir yazısında okumuştum. Değerli yazar şöyle demiş zaman konusunda…
“Mahpusluk, yaşamın akmadığı, zamanın geçmediği, renklerin gözükmediği bir mekânda oturup kalmak olmalı.”
Acaba öylemi yapmak lazım… Mahpus mu olmalıyız. Oturup kalmalı mıyız bir mekânda. Zaman durur mu o zaman. İhtimal vermiyorum. Zaman bir nehir gibi kurur mu? Kurumayacağını elbet biliyoruz. Zamanı sadece Yüce Allah durdurur...

Bazısı için yaşam denen koşuda eski adımlar, üzerine yeniler eklendikçe kıymetlenir; belki de sebebi, daha iyisi olur diye umulurken, aslında en iyisinin geçen zamanla birlikte elden kayıp gidenin olduğunu sonradan anlamaktır.
Herkesin sadece bir sefer geldiği dünyada elbette ki iyiyi istemesi normaldir. Bir sonraki adım kişiye neyi getirecek ya da gelen zaman gidenden daha mı iyi olacak bilinmez. Zaman, ileriye doğru sürüp gider; bunun bilincinde olmak gerek.

Demek istediğim, geride bırakılan zamanı tamamıyla unutup gitmek değil; söylemek istediğim şu ki; yaşam akıp giderken, bizim de zaman denen yolu adımlamamız gerekiyorsa, bunu bastığımız yere bakarak ve bunun doğru olup olmadığını analiz ederek yapmamız gerekiyor. Sizi olduğunuz yere çivileyen ve adım atmanızı engelleyen bir geçmiş, yaşamınızı zorlaştırır çünkü zaman geriye akmaz.

Kısacası mesele zamanın neden ileri aktığını görmek değil, mesele zamanın nasıl aktığını göstermek de değil. Asıl mesele zamanın neden geçmişe akmadığını görmek ve bilmek, anlamak, hayatı akışına bırakmak…
Ne çetin savaşlar verdiğin ya da ne denli zorlu yollardan geçtiğin inan kimsenin umurunda değil. Hayatını başkalarının sana sempati göstermesi için yaşama. Zorluk senin zorluğun, hikâye senin hikâyen… Başrolünü oynadığın bu hikâyeye de; daha gideceğin yerler ve söyleyeceğin sözler elbet olacaktır, bunları ne doğrultuda ilerleteceğinde sana kalmış.

Nazım Hikmet in bu konuyla ilgili sevdiğim bir şiiri vardır:
"En güzel deniz
Henüz gidilmemiş olandır.
En güzel çocuk:
Henüz büyümedi.
En güzel günlerimiz
Henüz yaşamadıklarımız.
Ve sana söylemek istediğim en güzel söz:
Henüz söylememiş olduğumdur."

Hindistanlı mistik bir guru olan Osho:
“Her anı sanki başka bir an gelmeyecekmiş gibi yaşa.” Demiş...
Anı yaşamak, ölümün elinden bir şey kurtarmaktır.

“Dünle beraber gitti düne ait ne varsa. Bugün yeni şeyler söylemek gerek.” Demiş Mevlana.
“Sorgulanmayan hayat yaşanmaya değer bir hayat değildir" der, Sokrates.

Önce kendinizi sevin ve anı yaşayın!
Ve hayatı sevin, zaman kaybetmeden sevin…
Sevin çünkü hayat sevince, sevilince güzel ve diyelim ki her bir cümleye,” bu Vatanın sahipleri, yalnızca bu Vatanı karşılıksız seve bilenlerdir… “ Vefa bilene, toprağın altında binlerce kefensiz yatanın kıymetini bilene… Gönül soframdan gönül sofranıza muhabbet olsun...

25 Ocak 2009
Ömer Sabri KURŞUN